TBMM Yapay Zeka Araştırma Komitesi Başkanı ve AK Parti Eskişehir Milletvekili Fatih Dönmez, Yapay Zeka Araştırma Kurulu’nun çalışmalarını anlattı.
Komisyon’un Ocak ayında vazife dağılımı yaparak faaliyetlerine başladığını hatırlatan Dönmez, 3-4 ay içinde Komite’nin çalışmalarını tamamlamayacağını lisana getirdi.
Hedeflerinin bilimle, adaletle ve toplumsal hassaslıkla şekillenen bir yapay zeka ekosistemi yaratmak olduğunu vurgulayan Dönmez, Komite üyelerinin bahse partilerüstü bir anlayışla yaklaştığını söyledi.
Komisyon’un bir aylık ek müddet alma hakkını kullanabileceğini lisana getiren Dönmez, “Mayıs ortalarında çalışmalarımızı tamamlamış olacağız.” diye konuştu.
Çalışmalarını tamamladıktan sonra birkaç ay içerisinde Komite raporunu tamamlayacaklarını anlatan Dönmez, “Ben tatminkar bir rapor ortaya çıkacağı kanaatindeyim. Sonrasında gereksinim olursa, Meclisimizin takdirinde; bununla ilgili çalışmalar devam ettirilebilir.” değerlendirmesinde bulundu.
Komisyon Başkanı Dönmez, çalışmalar neticesinde hazırlanacak raporun yalnızca mevzuat ihtiyacına altyapı oluşturan bir rapor olmayacağını, tıpkı vakitte yeni iş alanları oluşturmak, data ekosistemlerini desteklemek, yapay zeka prensipleri ve etik standartları hazırlamak, yapay zeka ile ilgili Ar-Ge yatırımlarını belirlemek, öncelikli uygulama ve yatırım alanları tespit etmek, yapay zekanın getireceği sosyoekonomik değişimlere hazır olmak, yapay zeka çağına uygun yönetişim düzenekleri oluşturmak, memleketler arası seviyede iş birliklerini güçlendirmek, yapısal ve iş gücü dönüşümünü hızlandırmak, bilakis beyin göçünü artırmak, yapay zeka alanında bilimsel üretkenliği artırmak üzere Türkiye’nin global rekabette muhtaçlık duyduğu ve buna bağlı olarak çalışma yapılması gereken alanlara ışık tutacak, farkındalık yaratacak bir “vizyon belgesi” olacağını kaydetti.
Dönmez, Komitenin, 3 başlık halinde çalışmalarının yürütülmesinin öngörüldüğünü; bu başlıkların “yapay zeka konusundaki kazanımlar”, “yapay zekanın risklerinin tespiti ve önlemlerin alınması” ve “hukuki altyapı” olduğunu aktardı.
Mevzuat çalışmaları konusunda başka ülkeleri incelediklerini söz eden Dönmez, ABD özgür bir yaklaşımla, evvelce idari ve teknik regülasyona gitmeden bu teknolojinin gelişmesini desteklerken, Avrupa Birliği’nin bu hususta regülasyonlarla bir çerçeve çizmeye çalıştığını anlattı.
Türkiye’de yapay zeka alanında şimdi bir yasal düzenleme olmadığını, Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisince hazırlanan Ulusal Yapay Zeka Strateji Dokümanı kapsamında çalışmaların devam ettiğini kaydeden Dönmez, Komite’ye davet ettikleri uzman isimlerden “yasal düzenleme muhtaçlığı olup olmadığı” konusunda fikir aldıklarını ve bu fikirleri not ettiklerini belirtti.
Fatih Dönmez, yapılan çalışmalar sonucunda yapay zeka alanında bir yasal düzenlemeye muhtaçlık olduğuna yönelik bir fikir oluşursa, bunu Kurul raporuna dercedeceklerini de bildirdi.
Erken bir regülasyon teknolojilerin gelişmesine mahzur olabilecekken, çok geç kalınmasının da ezalar oluşturabileceğine işaret eden Dönmez, “temel hak ve hürriyetleri koruma” ile “yapay zeka teknolojilerini kullanma” ortasında bir istikrar olması gerektiğinin altını çizdi.
Yapay zekanın bir taraftan üretkenliği ve verimliği artırmak için fırsatlar sunarken öbür taraftan da birtakım riskleri barındırdığına dikkati çeken Dönmez, kimi meslek kümeleri açısından zorlanmalar olabileceğini ancak birebir vakitte yeni iş fırsatlarının da doğabileceğini vurguladı.
Yapay zeka alanındaki insan kaynağı gereksinimine işaret eden Dönmez, “Komisyon olarak, attığımız somut adımlar ve yapay zekanın şimdiki durumuna nazaran yeni planlamalarımız ve çalışmalarımız olacak.” tabirini kullandı.
Dönmez, “Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcımız Cevdet Yılmaz’ın başkanlığında bir Koordinasyon Kurulu oluşturuldu. Hem kamunun hem özel bölümün bu alanda gereksinim duyduğu uzman yetiştirilmesi konusunda bir planlama yaptıklarını biliyoruz. Birinci etapta yaklaşık 50 bin insan kaynağına muhtaçlığımız var üzere gözüküyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye’nin yıllardır yazılım ve bilgisayar mühendisliği alanında birçok insan yetiştirdiğini belirten Dönmez, şunları paylaştı:
Komisyon Başkanı Dönmez, sadece yazılım tarafında değil, üretim için de hazırlık yapılması gerektiğinin altını çizerek, “Bu yazılımlar, büyük muhteşem süratli bilgisayarlara ve bilgi sürece merkezlerine muhtaçlık duyuyor. O alanda da donanımsal olarak bir altyapıyı kurmamız gerekiyor. Yerli bir ekosistem için atılması gereken adımlar neler, Kurul çalışmaları esnasında görmüş olacağız.” diye konuştu.
Yurt dışında yapay zeka alanında çalışan bir çok Türk uzmanın olduğuna dikkati çeken Dönmez, “Bu isimlerin bir kısmını, Komitemize davet ettik. Onların da çalışmalarımıza iştiraki kelam konusu olacak. Yerli ve ulusal bir ‘yapay zeka ekosistemi’ için yurt dışında tecrübe kazanmış arkadaşlarımızın da Türkiye’ye gelerek bu alanda çalışmalar yapmasını bekliyoruz. Ben ümitvarım.” kelamlarını sarf etti.