Geçtiğimiz ay ABD’de hastalanarak Yale New Haven Çocuk Hastanesi’ne götürülen çocuklarda mevsim normallerinin dışında 7 farklı solunum yolu virüsü görüldü. Bu virüsler arasında birçok uzmanın olağandışı dalgalanmalardan sorumlu tuttuğu Koronavirüs, Adenovirüs, Rinovirüs, grip, Parainfluenza ve Respiratuvar Sinsityal Virüs (RSV) yer aldı.
Hastanenin enfeksiyon-kontrol uzmanı ve pediatri doçenti Thomas Murray, hastaneye kabul edilen çocukların bazılarına 2 bazılarına ise 3 virüsün aynı anda bulaştığını söyledi. Virüslerin bu sıklıkla görünmesinin normal olmadığına dikkat çeken Murray, “Bu yılın herhangi bir zamanı için tipik değil, hele ki Mayıs ve Haziran ayı için hiç değil” ifadelerini kullandı.
TANIDIK VİRÜSLER KORONAVİRÜS SONRASI ALIŞILMADIK ŞEKİLDE HAREKET EDİYOR
Koronavirüs pandemisinin üzerinden iki yıldan fazla bir süre geçmesine rağmen, tanıdık virüsler alışılmadık şekillerde hareket ediyor.
RSV olarak bilinen Respiratuvar Sinsityal Virüsü çoğunlukla kış aylarında görülür. Soğuk algınlığının nedeni olan Rinovirüs genelde hafif atlatılır ve insanları nadiren hastaneye gönderir.
Geçen yıl ortalıkta görünmeyen ve kısa bir süreliğine kendini hatırlatan grip, koronavirüsün Omicron varyantının yayılmasıyla Ocak ayında tekrar ortadan kayboldu. Grip şimdilerde 2020 yılından beri görülmeyen ‘Yamagata’ soyu olmadan aramıza döndü. Araştırmacılar soyun tükenmiş olabileceğini ya da bağışıklık sistemlerimize saldırmak için pusuda bekliyor olabileceğini belirtiyor.
SORUMLUSU PANDEMİ KURALLARI MI?
Virüslerin olağandışı hareketleri hastanelerde şimdiden güçlü bir şekilde hissedilmeye başlandı bile. Uzmanlar virüs önleyici aşıları ilkbahar hatta yazın da uygulama fikrini el altında tutarken bilim insanları koronavirüs kısıtlamaları, maske, sosyal mesafe gibi pandemi kurallarının bu durumda etkili olup olmadığını araştırıyor.
Dijital sağlık platformu eMed’in baş sorumlusu epidemiyolog Michael Mina bunun ‘çok büyük bir doğal deney’ olduğunu belirterek pandemi süresinde alınan olağanüstü önlemlerin dengeyi bozduğuna dikkat çekti;
“Koronavirüse yakalanmamak için aldığımız önlemler aslında alışık olduğumuz diğer virüslerin de bulaşımını etkiledi. Vücudun bildiği virüslere uzun süre maruz kalmazsanız, yakalandığınızda kendinizi yeterince koruyamayabilirsiniz. Bu da popülasyonda mevsim dışı dalgalanmalara ve bireyler için şaşırtıcı derecede öldürücü enfeksiyonlara yol açar.”
MASKELER ÇIKTI, VİRÜSLER MEVSİMDIŞI DOLAŞIMA BAŞLADI
Yaz aylarının gelmesi ve dünya genelinde yapılan yoğun aşılama kampanyasının da etkisi ile birçok ülke aldığı sıkı kısıtlamaları kaldırdı. İnsanlar maskelerini çıkarıp iç mekanlarda da yakın temasa başladı. İşte bu noktada uzun süredir dolaşımda olmayan virüsler diğer koşullar uygun olmasa da mevsim dışı hareket etmeye başladı.
35-40 yaş aralığındaki yetişkinlerin sık sık zona hastalığına yakalanması ve özellikle yaşlılarda yeniden görülen Çiçek hastalığı gibi olağandışı durumların hepsi bağışıklık belleği ve virüslerin olağandışı hareketleri ile ilişkilendiriliyor.
SOĞUK ALGINLIĞI BİLE DAHA ŞİDDETLİ VE DAHA İNATÇI
Yale Tıp Okulu’nda solunum yolu hastalıkları uzmanı olan Richard Martinello, artık soğuk algınlığının bile eskiye göre daha şiddetli ve daha inatçı olduğunu belirterek, “Soğuk algınlığına yakalanan hastalarımız bile eskiye göre daha kötü görünüyor. Virüslerle düzenli temasımız olduğunda bağışıklık sistemimiz bizi çok fazla hasta etmeden yanıt veriyor ve yeniden toparlanıyor” dedi.
Epidemiyolog Mina da bağışıklık sisteminin kendine has bir hafıza sistemi olduğuna dikkat çekerek, insanların düzenli bir ritimde virüslere maruz kalmayı bıraktığı an doğal dengenin bozulduğunu açıkladı.
Bilim insanları şimdilerde pandemi sonrası dönemin bağışıklık sistemimiz üzerindeki etkilerini ve virüslerin sıra dışı yayılımını araştırıyor. Araştırmacılar, Koronavirüs sonrası yeni dengeyi anlamak için biraz daha zamana ihtiyacımız olduğunu belirtiyor.