DÜ Veteriner Fakültesince 5 yıl evvel “Diyarbakır’da Mandalarda Embriyo Transferi-Çekirdek Sürü Formülüyle Verimlerin, Yetiştirici Karının ve İstihdamın Artırılması” projesi hayata geçirildi.
Proje kapsamında İtalyan mandalarından alınan embriyoların Anadolu mandalarına nakledilmesiyle doğan ve şu anda 26-27 aylık olan 6 manda yavrusu, satışa sunulmak için Veteriner Fakültesi Manda Çiftliğinde üreticilerin beğenisine sunulacak.
“BÖLGEYE DİRENÇLİ VE UYUMLULAR”
Veteriner Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Sadık Yayla, AA muhabirine, fakülteye bağlı Manda Çiftliğinin bir gen kaynağı niteliğinde olduğunu ve topluma hizmet sunduğunu söyledi.
Fakültenin gen bakımından güçlü olduğunu lisana getiren Yayla, bölgede çiftçi ve yetiştiriciler için İtalyan mandası yetiştirmek emeliyle 2020 yılından beri projeyi sürdürdüklerini bildirdi.
Bölgede daha çok Anadolu mandası yetiştiriciliğinin yapıldığını, randımanın İtalyan mandasına oranla daha düşük olduğunu, bu nedenle projeyi hayata geçirdiklerini belirten Yayla, proje kapsamında kalitesi ve randımanı daha yüksek olan İtalyan mandası ürettiklerini kaydetti.
Yayla, şöyle konuştu:
“Fakültemize bağlı çiftlikte İtalyan mandası embriyoları transfer edilerek yüzde 100 İtalyan mandaları elde edildi. Doğan yavrular yüksek kaliteli bir gen taşımakta. Bu gen niteliği taşıyan yavruların çiftçiye, yetiştiriciye ulaşmasını hedefliyoruz. Yavru mandalarımız görücüye çıkacak. Yetiştiricilere duyurular yapıldı. Talip olanlar gelip yavru mandaları yerinde görecek. Yavrulardan 4’ü yüzde 100 İtalyan mandası geni taşıyor. Yapay tohumlamayla elde edilen 2 manda da yüzde 50 İtalyan manda ırkı geni taşıyor. Bölgeye dirençli ve uyumlular. Projede birinci yavrular 2022’de doğdu. Her yıl yavru almaktayız.”
“SÜT VERİMİNİN ARTMASINI AMAÇLIYORUZ”
Veteriner Fakültesi Dölerme ve Yapay Tohumlama Ana Bilim Dalı Başkanı ve Proje Sorumlusu Doç. Dr. Mehmet Ferit Özmen de gayelerinin İtalyan mandalardan aldıkları embriyoları Anadolu mandalarına naklederek, bu biçimde bölge şartlarına sağlam ve randıman özellikleri yüksek olan damızlık hayvanları üretmek olduğunu söyledi.
Proje kapsamında 6 düveyi yetiştiricilerle buluşturma heyecanı yaşadıklarını anlatan Özmen, şunları kaydetti:
“4 düvemiz embriyo naklinden doğmuş saf İtalyan mandalar. 2 düvemiz de yüzde 50 melez. Anneleri yerli, babaları İtalyan yapay tohumlama sonucu meydana gelen yavrularımız. Diyarbakır Türkiye’de manda yetiştiriciliğinde birinci 3’te yer alıyor. Diyarbakır’ımızda manda yetiştiriciliğini küçük aile işletmeleri yapıyor. Damızlık manda tedariki önemli maliyetlere sebep oluyor. Bunu üniversite bünyesinde kurduğumuz çiftlikte üretip işletmelerimize sunma faaliyetine girdik.”
Proje kapsamında 2022’de “Dicle” ismini verdikleri dişi mandanın doğduğunu, bu mandayı yaklaşık 2 ay evvel anne adaylığına aldıklarını kaydeden Özmen, mandanın şu anda hamile olduğunu bildirdi.
Özmen, “Dicle’miz işletmemizde kalacak ancak Dicle’nin kardeşlerini yarın yetiştiricilerimizle buluşturacağız. Bu formda Diyarbakır’da mandacılık yapılan işletmelerde bilhassa süt randımanı yüksek olan İtalyan mandası ve Anadolu mandası melezlerini vermek istiyoruz. Ünite olarak süt randımanının artmasını amaçlıyoruz.” sözlerini kullandı.