Üreticiler fındığın kilogram fiyatının 60-70 TL aralığında olmasını talep ederken, açıklanan sayılar dayanaklar dahil 54 TL’de kaldı. Bu meblağdan alan bazlı dayanaklar düşüldüğünde fındığın kilogramının birtakım vilayetlerde 35-45 TL’ye kadar ineceği belirtiliyor.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın dün açıkladığı fındık alım fiyatları üreticide hayal kırıklığı yarattı.
Erdoğan, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) 2022 yılı fındık alım fiyatını, alan bazlı ödeme, mazot ve gübre takviyeleriyle birlikte kilogram başına 54 liraya yükselttiklerini açıkladı.
Üreticiler fındığın kilogram fiyatının 60-70 TL aralığında olmasını talep ederken, açıklanan sayı dayanaklar dahil 54 TL’de kalmış oldu.
‘AÇIKLANAN 54 TL FAKAT GERÇEKTE…’
Sozcu.com.tr’ye konuşan Giresun Keşap Ziraat Odası Lideri Abdullah Şahin, açıklanan sayıdan alan bazlı gelir takviyesi düşüldüğü vakit bu yıl fındığın kilogram fiyatının 35-45 TL’ye kadar düşebileceğini söyledi.
Şahin, “Giresun levant kalite fındığın fiyatı net olarak açıklanmadı. Münasebetiyle takviye meblağları düşüldüğünde kimi vilayetlerde fındığın kilogramı 35-45 TL’ye kadar düşecek” dedi.
Bu da, girdi maliyetleri son bir yılda yüzde 400 artarken, üretici fiyatlarındaki artışın, üretilen fındığın niteliğine nazaran birtakım vilayetlerde yüzde 40’larda kalması demek.
Son bir yılda maliyetlerinin yüzde 300-400 zamlandığına vurgu yapan Ordulu fındık üreticileri ise, sozcu.com.tr’ye yaptıkları değerlendirmede, “Açıklanan 54 TL’lik ortalama sayı, takviyeler dahil sayı. Ham fiyat olsaydı ve üzerine dayanak fiyatı eklenseydi uygun olabilirdi lakin sayı bu haliyle üreticinin beklentilerinin epeyce altında” diye konuştu.
BEKLENTİ 4 DOLAR İDİ, DAYANAK DAHİL 3 DOLAR OLDU
Fındıkta hasat vaktinin yaklaşmasıyla taban fiyat beklentileri netleşmiş; bu yıl öne çıkan taleplerden biri, açıklanacak fındık fiyatlarının dolar kuruna endekslenmesi olmuştu.
Fındığın kilogram fiyatının 4 doların TL karşılığı olması gerektiği talepleri yükseliyordu.
Ancak Erdoğan’ın dün açıkladığı ortalama 54 TL’lik fındık alım fiyatları, mevcut kurla 3 dolara tekabül ediyor. Türk lirasındaki bedel kayıplarının sürmesi nedeniyle, beklentilerin altında kalan bu sayının daha da eriyeceğinin altı çiziliyor.
‘REKOLTEYİ FAZLA, FİYATI DÜŞÜK AÇIKLADILAR’
Fındık üreticisinin bir başka reaksiyonu de açıklanan rekolte tahminlerine…
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) datalarına nazaran, 2021’de ülke genelindeki kabuklu fındık üretimi 684 bin ton olmuştu.
TÜİK bu dönem için iddiası fındık rekoltesini 729 bin ton açıklamış; Tarım ve Orman Bakanlığı ise rekoltenin bu yıl 759 bin ton olmasının beklendiğini duyurmuştu.
Ancak Giresun ve Ordulu üreticilere nazaran “bu yıl bu kadar fındık çıkmayacak.”
Hem son bir yılda yüzde 300-400 aralığında zamlanan gübre maliyetlerinden sonra toprağa gübre atamayan çiftçi randıman kaybına uğrayacak. Buna bir de fırtına üzere olumsuz hava şartları da eklenecek.
Bu yılki rekoltenin 600-700 bin ton aralığında olmasını beklediklerini kaydeden Giresun Keşap Ziraat Odası Lideri Abdullah Şahin, “Rekolteyi fazla, fiyatları düşük açıkladılar” dedi.
Sozcu.com.tr’ye konuşan Giresun Ziraat Odası Lideri Nurettin Karan ise, bu yılki fındık üretiminin 550 bin ton civarına kadar gerilemesi riski olduğunu belirtti.
‘İSTERDİK Kİ 65-70 TL OLSUN’
Son bir yılda üreticinin artan maliyetlerine de değinen Şahin, şöyle devam etti:
“Geçen sene fındık bahçelerinde çalışacak personele verilen yevmiye 200 TL idi, bu yıl 300 TL’ye çıktı. Mazot fiyatları bir yılda 3-4 katına çıktı. Gübre ise 500-60 lirayı geçtiği için üretici kullanamadı.
İsterdik ki, fındığın kilogram fiyatı 65-70 TL aralığında olsun. Zira enflasyon ve maliyetlerin geldiği düzey göz önüne alındığında açıklanması gereken sayı buna tekabül ediyordu. TMO’nun her yerde alım yerlerini kurmasını, üreticiyi zora sokmamasını talep ediyoruz.”
ÜRETİCİ GEÇEN YIL 32 TL’YE ÜRETİP, 25 TL’YE SATMIŞTI
Öte yandan, fındık üreticisi geçen yıl da 32 liraya ürettiği bir kilo fındığı TMO’ya 25,50-27 TL’den satabilmiş; bu yıl daha büyük bir ziyan kaygısıyla yeni döneme başlamıştı.
Sadece gübreye gelen yıllık artırımların yüzde 400’ü bulmasından ötürü Karadeniz’deki fındık üreticilerinin yüzde 85’inin toprağa gübre atamadığı, bunun da üretimi yüzde 20 civarında düşürmesi bekleniyor.