Türkiye gelişmiş ülkelerin güçte dışa bağımlılığı azaltma stratejilerinde kıymetli hissesi olan beyaz petrol jeotermalde karbonsuzlaştırma ve pak güç geçişi siyasetlerinde da kritik rol üstleniyor. Uzmanlar jeotermalde Türkiye’nin iki yıllık suskunluk devrini geride bıraktığını söyleyerek, Türk jeotermal bölümünün dünyanın açık orta önder ülkesi olmaması için önünde hiçbir neden olmadığını söz etti.
TÜRKİYE BEYAZ PETROLDE BÜYÜK DÖNÜŞÜMÜN ÖNCÜLERİNDEN BİRİ OLMAYA ADAY
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) ve Avrupa Kurulu üzere memleketler arası kuruluşların değerlendirmelerinde öne çıkan vurgu jeotermal olurken, dünyanın bu alanda en güçlü kaynaklarına sahip ülkesi Türkiye, bu büyük dönüşümün öncülerinden biri olmaya aday. Jeotermal Güç Derneği (JED) Yönetim Kurulu Lideri Ali Kındap, Jeotermal kaynaklı güç üretiminde dünyanın 4’üncü, Avrupa’nın ise önder ülkesi olan Türkiye’nin taşıdığı büyük potansiyele dikkat çekti.
2050’YE KADAR BEŞ KAT ARTACAK
JED Yönetim Kurulu Lideri Kındap, bu alanda yapılan yatırımların, ülkelere çevresel ve ekonomik sürdürülebilirlik açısından uzun vadeli yarar sağladığını belirtti. Bugün dünyada 20 bin Megavat (MW) düzeyinde olan jeotermal kaynaklı elektrik enerjisi kurulu gücünün 2050’ye kadar beş kat artarak 100 bin MW düzeyine ulaşacağının öngörüldüğünü kaydeden Kındap, IEA ve Avrupa Kurulu’nun bu istikametteki siyaset teklifleri ile jeotermalin adeta tekrar keşfedildiği bir periyoda girdiklerine işaret etti.
“KÜRESEL TALEBİN 140 KATINI KARŞILAYABİLİR”
Türkiye’nin bu yatırım iklimindeki rolünü de pahalandıran Ali Kındap, “IEA’nın öngörüsü, proje maliyetlerinin düşmeyi sürdürmesi ile jeotermal gücün, 2050’ye kadar global elektrik talebindeki artışın yüzde 15’ini karşılayabileceği tarafında. Bugün jeotermal gücün yüzde 42’si ısı pompaları aracılığıyla, yüzde 26’sı bölgesel ısıtma sistemlerinde, yüzde 21’i elektrik üretiminde, yüzde 7’si direkt konut ve ticari kullanımlarda, yüzde 4’ü tarım ve balıkçılık bölümlerinde, yüzde 1’den azı ise sanayi uygulamalarında tüketiliyor. Jeotermal gücün teknik potansiyeli, mevcut global elektrik talebini 140 kat karşılayabilecek seviyede. Türk jeotermal kesiminin temsilcileri olarak, ülkemizin bu alanda dünyanın açık orta başkan ülkesi olmaması için hiçbir neden göremiyoruz” dedi.
Her geçen gün gelişen jeotermal teknolojilerin, dünyadaki mevcut kurulu güç kapasitesini 60 katına çıkarabilecek fırsatı sunduğuna değinen Kındap, bu durumun global güç dönüşümü için de kıymetli bir potansiyel oluşturduğunu söyledi. Dünya genelinde jeotermal kaynakların üçte ikisinin, ısı pompaları ve bölgesel ısıtmada kullanıldığını hatırlatan JED Yönetim Kurulu Lideri Ali Kındap, güç üretimi, jeotermal seracılık ve termal turizm üzere kullanım alanlarında da büyük bir potansiyelin kullanılmayı beklediğini vurguladı.
TÜRKİYE JEOTERMAL GÜÇTE NASIL BİR 2024 GEÇİRDİ?
Jeotermal güçte Türkiye’nin 2024 görünümünü de kıymetlendiren Ali Kındap, bölümün iki yıl süren suskunluk periyodundan sonra bu yıl yatırım projelerinde bir ölçü canlanma yaşadığı bilgisini verdi.
2023 yılında müsaade süreçleri başlatılan jeotermal enerji santrallerinin kurulu güç büyüklüğünün 300 MW’a yaklaştığını anımsatan Kındap, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Yaklaşık bir bu kadar da geliştirme etabında olan proje bulunuyor. Bu yıl, jeotermal kaynaklı kurulu elektrik gücü gücümüzde küçük bir artış yaşadık ve 1715 MW düzeyine yükseldik. Potansiyelimizin çok altında bir üretime imza atsak da Avrupa’da önder, dünyada 4’üncü sıradayız. 2024 yılı, dalımızın uzun süren uykudan uyandığı bir yıl oldu diyebiliriz. 2026 yılından itibaren dalımızda değerli bir sıçrama beklemekteyiz. Bilhassa de demir çelik üzere güç ağır bölümlerde faaliyet gösteren şirketlerin jeotermale ilgisinde artış gözlemliyoruz. Jeotermalin güç dışı kullanım alanlarında ise hepimizi memnun eden yatırımlar süratle devreye alınıyor. Bilhassa jeotermal seracılık alanında Türkiye’yi bir dünya markası yapacak yatırımlar birer birer devreye alınıyor. 150 bin dönüm jeotermal ısıtmalı sera potansiyeline sahip olan ülkemiz, bugün prestijiyle 7 bin dönüm jeotermal ısıtmalı seraya sahip. Potansiyelimizin yüzde 5’ini bile bulmayan bu kapasitemiz ile dünyada 7’inci, Avrupa’da ise 1’inci sırada yer alıyoruz. Yatırımcılara uygun kredilerle jeotermal ısıtmalı sera yapabilme imkânı tanıyan Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgeleri’nde (TDİOSB) 30 bin dönümde potansiyel sera alanı bulunuyor. Ağrı’dan İzmir’e, Kırşehir’den Yozgat’a, Ankara’dan Kayseri’ye kadar Anadolu ve Trakya’nın her kentinde jeotermal seracılığa yönelik fevkalade bir ilgi gözlemliyor ve bu durumdan çok keyifli oluyoruz. Türkiye, jeotermalin global yükselişinde, tüm entegre kullanım alanlarında paha oluşturarak dünya liderliğini rolünü üstlenebilir.”