Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock yaptığı yazılı açıklamada, İran’da insan hakları durumunun her geçen gün daha da berbata gittiğini belirterek Avrupalı ortaklarıyla uygulamaya koydukları insan hakları yaptırımlarına ek olarak önlemler aldıklarını kaydetti.
‘Kendi vatandaşlarının haklarını hor gören bir devlet’
Baerbock, İran’da bayanlara ve etnik, dini azınlıklara yönelik sistematik baskının yeni olmadığını, fakat bunun şu anda eşi gibisi görülmemiş yeni bir şiddet düzeyine ulaştığına işaret ederek, “Kendi vatandaşlarına insan haklarını böylesine hor gören bir devletle ikili ilgilerde hiçbir şey olmamış üzere davranamayız. Avrupalı ortaklarımızla birlikte uygulamaya koyduğumuz insan hakları yaptırımları bir birinci adımdı. Toplam dört alanda aldığımız ek önlemlerle ikili bağlantılarımızı mevcut duruma uyarlıyoruz” sözlerini kullandı.
Baerbock aldıkları ek önlemler kapsamında insan hakları ihlallerine karışan şahısların ailelerine de yaptırım uygulanması konusunu incelediklerini ve ulusal vizelerin yalnızca gerekli olduğu ölçüde hizmet ve diplomatik pasaport sahiplerine verileceğini, AB listesindeki İranlı kuruluşların üyelerine de ek ulusal giriş kısıtlamaları getirileceğini kaydetti.
Yaşanan şiddetin sorumluları için bu işin sonuçsuz kalmaması gerektiğini altını çizen Baerbock Cenevre’de özel bir İnsan Hakları Kurulu kurulması için çalışma yürüttüklerini ve BM İran Özel Raportörünü desteklediklerini vurguladı.
Alman Bakan İran’da yaşananlarla ilgili bir BM düzeneği kurulana kadar, insan hakları cürümlerini belgeleme ve delil toplama misyonunda sivil toplum kuruluşlarını da destekleyeceklerini aktardı.
Baerbock açıklamasında İran’a komşu ülkelerde İranlı sürgün toplumuyla birlikte insan hakları projeleri için bir davet başlattıklarını belirterek, “Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği ile insan hakları durumunun güzelleştirilmesine yardımcı olmanın yollarını arıyoruz. Kültür, akademi, medya ve sivil toplum dallarında bilhassa hassas durumdaki şahıslar için özel müdafaa programlarında yer sağlıyoruz” sözlerine yer verdi.
İkili temaslardan da sonuçlar çıkardıklarını kaydeden Baerbock şunları kaydetti: “Ekonomik temaslar aslında daha evvelce büyük ölçüde kısıtlanmış durumda. Son birkaç hafta, ticaret ve finans dalında hala hangi enstrümanların var olduğunu eleştirel bir gözle incelemek ve İran bankalarının hala var olan iş bağlarını ele almak için ağır bir halde kullanıldı. Örneğin iktisat ve güç bölümlerinde olduğu üzere ikili diyalog formatlarının hala mevcut olduğu durumlarda bunları askıya alacağız.”
İran’daki durumun Alman vatandaşları için de giderek daha tehlikeli bir hal aldığına dikkati çeken Baerbock Alman kültür işleri çalışanları ve öğretmen sayısını değerli ölçüde azaltacaklarını duyurdu.
İran’daki gösteriler
Tahran’da 13 Eylül’de “ahlak polisi” olarak bilinen İrşad devriyeleri tarafından gözaltına alındıktan sonra gördüğü şiddet nedeniyle hastaneye kaldırılan 22 yaşındaki Mahsa Amini‘nin 16 Eylül’de hayatını yitirmesi ülkede infiale yol açmıştı.
Amini’nin 17 Eylül’de memleketi Sakkız kentindeki cenaze merasimi sonrasında başlayan şovlar, ülkenin birçok kentine yayılmıştı.
İran İnsan Hakları Aktivistleri Ajansı ise (HRANA) yayınladığı raporda 17 Eylül ile 14 Ekim tarihleri ortasında 32’si çocuk 26’sı güvenlik vazifelisi olmak üzere 233 kişinin hayatını kaybettiğini ileri sürmüştü.