ALMANYA – ‘Trafik ışığı koalisyonu’ olarak isimlendirilen üçlü koalisyon hükümetinin dağılmasının akabinde, Almanya’da erken seçimin ne vakit yapılacağı tartışmaları ağırlaştı. Hükümet ortaklarından Sosyal Demokrat Parti (SPD) ile Yeşiller, gelecek mart sonunda erken seçimden yana, hükümetten ayrılan Hür Demokrat Parti (FDP) ile Hıristiyan Birlik Partileri (CDU/CSU) ise seçimin ocak ayında yapılmasını istiyor.
SPD’li Başbakan Olaf Scholz, ocak ayının ortasında güvenoyu talebinde bulunup, mart sonunda da erken seçim planladığını açıklamıştı. Buna münasebet olarak da Federal Meclis’ten geçmeyi bekleyen kıymetli yasa tekliflerini göstermiş, bunun için CDU’dan dayanak istemişti.
MERZ: OCAKTA SEÇİM KARARI ALINMAZSA HÜKÜMETE DAYANAK YOK
CDU Genel Başkanı Friedrich Merz, Başbakan Scholz’un çabucak güvenoyu talebinde bulunmasını, erken seçimin de ocak sonunda yapılmasını istedi. Alman Birinci Televizyonu’na (ARD) konuşan Merz, Scholz’un çabucak güvenoyu talebinde bulunmaması halinde hükümetin hiçbir yasa teklifine takviye vermeyeceklerini bildirdi. Merz, Scholz’un çabucak güvenoyu talebinde bulunması halinde hükümetin birtakım yasa tekliflerine takviye verebileceklerini bildirmişti.
Hükümetten ayrılan FDP’nin Genel Lideri ve eski federal maliye bakanı Christian Lindner de Scholz’un çabucak güvenoyu talebinde bulunmaması halinde hükümetin yasa tekliflerine takviye vermeyeceklerini bildirdi. Faşist parti Almanya için Alternatif (AfD) ile Sahra Wagenknecht Birliği (BSW) de Scholz’un çabucak güvenoyu talebinde bulunmasını istiyor.
Scholz’un güvenoyu talebinde bulunması halinde, FDP ayrıldığı için hükümet güvenoyu alamayacak. Bu durumda Scholz, Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier’den Federal Meclis’i feshetmesini isteyecek. Federal Meclis’in feshedilmesinden sonra anayasanın 68’inci hususu gereği en geç 60 gün için seçim yapılması gerekiyor. Federal Hükümet, ‘yapıcı güvensizlik’ olarak isimlendirilen önerge ile muhalefet tarafından düşürülebilir. Bu durumda muhalefetin bir başbakan adayı göstermesi, buna AfD’nin de dayanak vermesi gerekiyor. Hiçbir parti AfD ile koalisyon kurmak istemediği için bu seçenek mümkün değil.
HÜKÜMET KANADINDAN SCHOLZ’UN KARARINA DESTEK
Federal Hükümet’in kalan ortakları SPD ile Yeşiller, Scholz’un ocak ortasında güvenoyu, mart sonunda da erken seçim kararını savundu. Alman Birinci Televizyonu’na konuşan SPD Genel Sekreteri Matthias Miersh, martta erken seçim kararına takviye çıktı, buna münasebet olarak Federal Meclis’te bekleyen değerli yasa tekliflerini gösterdi. Miersch, seçim kampanyalarının yasa teklifleri meclisten geçmeden başlaması halinde, bunlar için mecliste takviye bulunamayacağı görüşünü savundu. 2025 bütçesi, emeklilik ıslahatı, endüstriye takviye, çocuk parası ile Ukrayna’ya yardım, Federal Meclis’te bekleyen yasa teklifleri.
Yeşiller Partili Federal Dışişleri Bakanı Annelena Baerbock da martta seçim kararını savundu, Scholz’un etraflıca düşündükten sonra bu kararı aldığını söyledi. Alman Birinci Televizyonu’na konuşan Baerbock, ocakta seçim için memleketler arası şartların uygun olmadığını, ABD’nin seçilmiş başkanı Donald Trump’ın da ocak ortasında misyonu devralacağını hatırlattı, “Almanya bu şartlarda ocakta seçime gidemez” dedi.
STEİNMEİER: VAKİT, TAKTİK VE ÇEKİŞME VAKTİ DEĞİL
Öte yandan, Federal Cumhurbaşkanı Frank Walter Steinmeier, partilere uzlaşma daveti yaptı, “Zaman, taktik ve çekişme vakti değil” diye konuştu. Koalisyondan ayrılan FDP’li bakanların ayrılma evraklarının verilmesi sırasında konuşan Steinmeier, koalisyonun dağılmasının ‘dünyanın sonu’ olmadığını söyledi, “Şimdi mantıklı ve sorumluluk hissiyle hareket etmek gerekiyor” görüşünü söz etti.
CDU/CSU, ANKETLERDE AÇIK FARKLA ÖNDE
Son kamuoyu yoklamalarına nazaran ana muhalefet CDU/CSU, açık farkla önde görünüyor. ARD Deutschland Trend anketinin bulgularına nazaran bu pazar seçim olsa CDU/CSU yüzde 34 oy alacak. Buna nazaran, SPD’nin oyu yüzde 16, Yeşiller’in 12, AfD’nin 16, BSW’nin 6, FDP’nin de 5 görünüyor. Ankete nazaran, halkın yüzde 65’i erken seçim yapılmasını gerçek buluyor, yüzde 33’ü buna karşı çıkıyor. İştirakçilerin yüzde 40’ı koalisyonun dağılmasından FDP’yi, yüzde 26’sı Yeşiller’i, yüzde 19’u da SPD’yi sorumlu tutuyor.
