Biden yönetimi, geçtiğimiz günlerde diplomatik kanallardan Yunanistan’a “Planlanmakta olan ‘East Med’ projesinin, ekonomik açıdan hayata geçirilebilmesinden tereddütleri bulunduğunu ve bu projeyi desteklemeyi düşünmediğini” bildirdi. Aynı görüş, İsrail ve Kıbrıs Rum Yönetimi’ne de iletildi. Kathimerini gazetesi bu gelişmeyi “ABD, EastMed’e mayın yerleştirdi” diye verdi.
ELEKTRİK HATTINA DESTEK
Gazete, ABD’nin yeşil (yenilenebilir) proje olmaması ve yüksek maliyetinin yanı sıra ‘East Med’i siyasi açıdan da yararlı bulmadığını yazdı. Buna karşı, Mısır ve Yunanistan, İsrail ve Kıbrıs Rum Kesimi arasındaki elektrik bağlantıları projelerine sıcak baktığını da kaydetti.
Maliyetinin 7 milyar Euro’yu aşması hesaplanan, yaklaşık 2 bin km uzunluğundaki boru hattı inşası ile ilgili anlaşma, Ocak 2020’de imzalanmıştı. Geçen 2 yılda projeye finansör bulunamadı. AB, proje ile ilgilenmekle birlikte, finanse etmek için bugüne kadar herhangi bir karar vermedi.
Projenin nihai güzergâhı da henüz belirsiz.
İSRAİL GAZI İÇİN TÜRKİYE ALTERNATİF
Doğu Akdeniz’i kendi aralarında paylaşmak amacıyla İsrail, Yunanistan ve Kıbrıs Rum yönetiminin şaşaalı imza törenleriyle ilan ettiği boru hattına, 7-10 milyar Dolar arasındaki maliyeti üstlenecek yatırımcı çıkmadı.
Trump dönemi ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun tam destek verdiği, hatta aralarına Mısır başta olmak üzere Arap ülkelerini de katarak petrol birliği örgütü OPEC benzeri bir Doğu Akdeniz Gaz Forumu da kurduğu projeyi ilk terk eden ABD oldu.
Türkiye, boru hattı Libya ile imzaladığı anlaşma ile kesinleşen deniz yetki alanından geçtiği ve KKTC’nin haklarını ihlal ettiği gerekçesiyle projeye baştan beri itiraz etti.
İsrail’in önünde doğalgazı Avrupa’ya ulaştırmak için 2010’daki Mavi Marmara olayı öncesinde imza aşamasına gelen, aradan geçen 12 yılda perde arkasında pazarlıkları süren İsrail-Türkiye boru hattından başka alternatif bulunmuyor. Çünkü Mısır üzerinden Avrupa’ya sıvılaştırılmış doğalgaz satmak zorunda kalan İsrail için maliyet artıyor.
Kaynak: Hürriyet – Ömer BİLGE / LEFKOŞA