Muğla’nın Milas ilçesinde, Yeniköy Kemerköy Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş’nin, iki termik santrale kömür sağlamak için genişletmek istediği kömür madeni alanında üçüncü kere uzman keşfi yapılacak. İkizköylüler tekrar keşif kararına itiraz ederken etraf komitesi de bir açıklama yaptı. Davacı köylülerin uzman keşfi için 19 bin TL’lik bir mahkeme masrafı ödemesi de talep ediliyor.
İkizköy’de Akbelen Ormanı’nın kömür madeni için Yeniköy Kemerköy Elektrik Üretim ve Ticaret AŞ’ye tahsisinin iptali için İkizköylülerin açtığı davada Muğla 1. Yönetim Mahkemesi üçüncü kere keşif yapılmasına karar verdiği öğrenildi. Mahkeme kararında, “Dosyadaki son uzman raporu uyuşmazlığın tahlili için kâfi olmadığından ve bu rapora taraflarca/müdahillerce karşılıklı olarak itiraz edildiğinden, görülen davada tekrar mahallinde keşif ve eksper incelemesi yaptırılmasına, karar verildi” denildi.
“Akbelen Ormanı’nın madene tahsisi ile ortaya çıkacak ekolojik yıkım farklı boyutları ile somut biçimde ortaya konmuştu”
Köylülerin avukatı Arif Ali Cangı da karara itiraz etti. Cangı, keşfin tekrarlanması kararından dönülerek duruşma yapılmasını talep etti. Avukat Cangı’nın Hususla ilgili yazılı açıklaması şöyle:
“İkizköylüler olarak derneğimiz KARDOK aracılığı ile açtığımız davada, Muğla 1. Yönetim Mahkemesi, 4 Temmuz 2022 tarihinde yeni bir eksper heyeti oluşturulması ve üçüncü kere yerinde keşif yapılmasına karar verdi; karar 12 Temmuz’da tarafımıza bildiri edildi. Avukatımız Arif Ali Cangı, dün, 14 Perşembe 2022 günü yaptığı müracaat ile keşfin tekrarlanması kararından dönülmesini ve davaya duruşma ile devam edilmesini talep etti. 1 Mart 2022 tarihinde yapılan ikinci keşif sonucunda eksper heyetince mayıs ayında mahkemeye sunulan raporda Akbelen Ormanı’nın madene tahsisi ile ortaya çıkacak ekolojik yıkım farklı boyutları ile somut biçimde ortaya konmuştu. Fakat, raporun sonuç kısmında maden ve jeoloji mühendisi eksperlerin görüşleri doğrultusunda Türkiye’nin elektrik muhtaçlığı münasebet gösterilerek, ekolojik yıkım belgelenmesine karşın, madene tahsisin gerekliliği tespiti yapılmıştı.
“Anayasaya aykırıdır”
Bu karar, yasa, Anayasa ve Türkiye’nin taraf olduğu memleketler arası kontratlarla garanti altına alınan yasama hakkı, sağlıklı ve istikrarlı etrafta yasama hakkı, adil yargılanma hakkını, hukuk devleti prensibini yok sayan, yargıya davaları en az sarfiyatla ve mümkün olan hızla sonuçlandırılması vazifesi yükleyen Anayasanın 141/4 hususuna açıkça terstir. Eksper raporunda mahkeme heyetinin karara varabilmesi için gerekli ve kâfi bilimsel kıymetlendirme mevcut. Aslında biz de rapora itiraz etmedik; yalnızca güç şirketinin çıkarlarına yoğunlaşmış̧ olan jeoloji ve maden mühendisliği uzmanlıklarının muhalif görüşlerinin, etraf hukuku açısından dikkate alınmasının mümkün olmadığını belirttik.
Yerleşik ve ziraî alanların olumsuz etkileneceği rapor edilmişti
İkinci keşif sonunda mahkemeye sunulan raporda; Orman mühendisi uzman, açık ocak kömür madencilik faaliyeti sırasında ocak alanının genişleyeceği alanın kesilecek ağaçlar, toprak kaybı ile birlikte ormansızlaşacağını, rehabilitasyon çalışmaları ile mevcut orman yapısının tekrar geri getirilmesinin mümkün olmadığı, meğer bilhassa bir yıl evvel bölgede yaşanan yangın felaketinden sonra Akbelen Ormanı’nın yaban hayatı için korunması gereken doğal bir ekolojik koridor olduğunu ve korunması gerektiğini; Etraf mühendisi uzman; ocak alanı ile müsaadeye bahis orman alanı ortasındaki tarım alanlarının ziyan göreceğini, madencilik faaliyetleri nedeniyle kıymetli seviyede toz emisyonunun oluşacağını; Hidrojeolog eksper; mevsimsel yağışlarla yüzeye düşecek su ölçüsü yeraltına sızmaksızın yüzeysel akışa geçeceğini; bölgeye düşen mevsimsel yağışın yüzeysel akışa geçmesi su baskınlarının oluşmasına, bölgede bulunan yerleşik alanların ve ziraî alanların olumsuz tarafta etkilenmesine neden olacağını; Biyolog uzman; alanda yürütülecek maden faaliyeti sonucunda kelam konusu orman ve içerisinde var olan ekosistem geri dönüşümü olmayacak formda ortadan kalkacağını tespit ve rapor etmişlerdi.”
“Akbelen Ormanı’nın madene tahsisinin geri dönüşü olmayacak”
“İhtiyat prensibini davamıza uyguladığımızda, dört uzmanın süreç konusu maden işletmesini olumsuz değerlendirmeleri, o projenin yasaklanması için kâfi de artar bile. Böylesine bir rapordan sonra, uyuşmazlığın tahlili için mahkemeye teknik bilgi aktaracak daha nasıl bir rapora muhtaçlık duyulabilir ki? Uzman raporuna yönelik talebimizin Akbelen Ormanı’nın madene tahsisinin geri dönüşü olmayacak ekolojik yıkıma yol açacağı bilimsel olarak kanıtlandığına nazaran, öteki bir araştırmaya gerek kalmadan yürütmenin durdurulmasını devam ettirilmesine, dava belgesinin olgunlaştırılarak yapılacak duruşma sonrasında dava edilen tahsis müsaadesinin iptaline karar verilmesi; gereği halinde davacı taraf olarak hukuksal dinlenme hakkımızın gereği olarak, uzman raporunun; açıklamalarımız, taleplerimiz ve itirazlarımız doğrultusunda yine düzenlenmesi.”
“Savunma hakkımız taammüden engellenmişti”
İkizköy Etraf Komitesi’nden ise şu açıklama yapıldı:
“7 Eylül’de gerçekleştirilen ve nihayetinde itirazlarımızla iptal ve tekrar edilen birinci eksper keşfinde heyete başkanlık eden tarafgir bir hakimin hakaretlerine maruz kalan avukatlarımızın davacı olarak bizi temsil edebilmesine fırsat tanınmamıştı. Davacı İkizköylüler olarak keşfe alınmamış, dinlenmemiştik. Akbelen Ormanı’nı ve hayatı savunma hakkımız taammüden engellenmişti.
“Davacı köylülerden keşif için 19 bin TL masraf isteniyor”
Öte yandan, uzman keşfi için 19 bin TL’lik bir mahkeme masrafı ödemesi de talep ediliyor. Biz küçük bir köy derneğiyiz. İkizköy’ü madene teslim etmemek için açtığımız diğer davalarımız da var ve birebir davada üçüncü kere keşif masrafı ödemek durumunda kaldığımız için büyük bir yükün altına girmiş hissediyoruz. Ekolojik haklar için yürütülen tüzel çabalarda uzman keşif masrafları, adalete erişimin önünde kıymetli bir mani oluşturuyor. Kimi gayretlerde davalar, bu masraflar yüzünden ekolojik haklarını arayan davacılar tarafından sonuna kadar yürütülemiyor.
“17 Temmuz’da yani bu hafta sonu bir yılını doldurmuş olacak”
Davamızda bir türlü sonuncu karar verilemezken, bizlerin ormanımızı korumak için gece gündüz tuttuğumuz nöbet, 17 Temmuz’da, yani bu hafta sonu bir yılını doldurmuş olacak. 17 Temmuz 2021 günü, Akbelen Ormanı davamız sürerken, ağaç kısmı yapan orman işletmesini durdurmuş ve bu hukuksuz uygulama bir kere daha yinelenmesin diye ormanın girişine çadırlarımızı kurarak fiili olarak ormanımızı muhafazaya almıştık. 8 Ağustos günü, gelmiş geçmiş en büyük orman yangını felaketlerinden birini yaşarken, yüreğimiz ağzımızda günlerce uyumaksızın nöbet tutarken; YK Güç, yangın tedbiri mazereti altında 105 ağacımızı daha katletmişti. Şirket hakkında bu yasadışı aksiyonu hakkında hiçbir idari ya da yasal süreç yapılmadı.
“Orman inançta değil”
Tüm bunların üstünden koskoca bir yıl geçti. Devam eden davalarımıza, zarurî olarak yenileri eklendi. Fakat hala bilim insanlarının korunması zarurî dediği Akbelen Ormanı inançta değil. Artık yargıdan Akbelen Ormanı’nın olduğu üzere korunmasına yönelik kalıcı bir karar bekliyoruz. Anımsatmak zorunda hissediyoruz: Anayasa, ormanlarımızın korunması vazifesini biz İkizköylüler üzere ormanın yakınında, içinde yaşayan yurttaşlar kadar, tahminen de daha öncelikli olarak devlete vermiştir. İklim krizinden kurtuluşumuzun anahtarı, pak hava, su ve toprağın, çocuklarımızın geleceğinin garantisi ormanlarımızı, Akbelen Ormanı’nı korumak üzere yargıyı misyonunu süratle yerine getirmeye davet ediyoruz.” (ANKA)