Ukrayna savaşından ötürü dünyada patlak veren tahıl krizinin aşılması için Ankara’nın girişimiyle İstanbul’da Türkiye, Rusya, Ukrayna ve Birleşmiş Milletler (BM) arasında imzalanan mutabakat uyarınca Ukrayna’daki üç limanda tahıl ihracatı için hazırlıklara başlandı. Anlaşmanın mürekkebi dahi kurumadan Odessa limanını füzelerle vuran Moskova da tahıl anlaşmasına bağlı kalacağını beyan etti.
‘BU HAFTA BAŞLAYABİLİR’
Ukrayna tarafı, tahıl anlaşmasını hayata geçirmek için son günlerde yaşanan yeni olumsuzluklara rağmen limanlarda hazırlıkların başladığını açıkladı. Ukrayna Altyapı Bakanı Aleksandr Kubrakov dün basın toplantısında yaptığı açıklamada, “Önümüzdeki günlerde anlaşmanın yürürlüğe girmesini bekliyoruz. Bu hafta her şeyin başlaması için hazırlık yapıyoruz” dedi. Ukrayna Liman İşletmeleri Müdürlüğü tarafından yapılan basın açıklamasında da Kiev’in kontrolünde bulunan Odessa, Çernomorsk ve Yujni limanlarının tahıl taşıyacak gemileri kabul etmeye hazır olduğu duyuruldu. Limanlara gelecek gemilerin elektronik posta yoluyla bildirimlerini ulaştırması gerektiği belirtildi. Gemi listesi şekillendikten ve İstanbul’da kurulan kontrol merkezinin izni alındıktan sonra konvoy şeklinde üç Ukrayna limanına giriş ve yükleme yapılacağı ve ardından yine konvoy halinde Ukrayna kara sularından çıkılacağı açıklandı. Gemilere tahıl yüklenmesine hangi tarihte başlanacağı ise belirtilmedi.
ZELENSKİ RUSYA’YI KINADI
Ukrayna’nın üç limanında tahıl ihracatını başlatma hazırlıkları devam ederken Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’den Rusya’yı kınama açıklaması geldi. İstanbul anlaşmasının yapılmasından 24 saat sonra Odessa limanının Ruslar tarafından vurulmasını eleştiren ve kınayan Zelenski, “Rusların verdiği söz bu kadar olur. Anlaşmanın daha mürekkebi kurumadan Odessa limanına füze saldırısı düzenlediler. Böyle devam ederse tahıl anlaşması askıya alınabilir” dedi.
MOSKOVA’NIN BEKLENTİSİ
Diğer taraftan İstanbul’da yapılan tahıl anlaşması ile ilgili Rusya’dan da yeni açıklama geldi. Rusya’nın varılan anlaşmaya bağlı kaldığını söyleyen Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, “Tahıl anlaşmasının pratikte işlemesi için BM’nin üzerine düşen vazifeyi de yerine getirmesi gerek. Ukrayna’nın yanı sıra Rusya’nın tahılı ile gübresinin de dünya piyasalarına çıkışı için Rusya’ya uygulanan yasaklar kaldırılmalı. Karadeniz limanlarından tahıl ihracatı anlaşmasının, Ukrayna’nın yanında Rusya’yı da kapsayacak biçimde bölünmez bir paket olarak hazırlandığını hatırlatmak isterim” diye konuştu. Afrika turu kapsamında dün Kongo’da bulunan Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da Rusya’nın “İstanbul’da imzalanan tahıl sevkıyatı anlaşmasına yönelik bir engel oluşturmadığını” söyledi. Lavrov, anlaşmanın askeri operasyonların sürdürülmesini ve askeri altyapı tesislerini vurmalarını engellemediğini belirtti.
İLK ETAPTA YENİ GEMİYE İHTİYAÇ YOK
İstanbul’daki tahıl anlaşması, pratikte yürürlüğe girdiğinde ilk etapta yeni gemilere de ihtiyaç duyulmayacak. Ukrayna limanlarında halihazırda savaşın başından bu yana 70 civarında kuru yük gemisi yolun açılmasını bekliyor. Buradaki gemiler, anlaşmayla planlanan aylık 5 milyon ton tahılı rahatlıkla taşıyacak kapasitede.