Başrolünde İlyas Salman’ın olduğu “Oy’una Geldik” sineması Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yasaklanmış, Bakanlık’tan yapılan yazılı açıklamada yasaklama münasebetine ait, “5224 sayılı Sinema Sinemalarının Kıymetlendirilmesi ve Sınıflandırılması ile Desteklenmesi Hakkında Kanunu’nun 4. hususu mucibince yasaklandı” denilmişti.
Film grubu, bugün Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Sinema Telif Hakları Genel Müdürlüğü önünde bir ortaya gelerek sinemanın yasaklanmasına reaksiyon gösterdi. Filmin yönetmeni Kazım Öz, senaristi Mustafa Sarıgül ile İlyas Salman ve Orhan Aydın’ın da ortalarında yer aldığı oyuncularının katıldığı açıklamaya çok sayıda sinema ve tiyatro sanatkarı da takviye verdi.
Yasak kararına ait yürütmeyi durdurma talebiyle yönetim mahkemesine müracaatta bulunulduğunu aktaran Kazım Öz, şunları söyledi:
“Filmimiz geçen hafta vizyona 1 gün kala yasaklandı. Maalesef Avrupa vizyon tarihimiz de ertelenmek zorunda kaldı zira, Avrupa dağıtımcısı da çekindiği için sineması dağıtamadı. Avrupa’da yeni bir dağıtımcıyla devam edeceğiz. Sinemamız geçen hafta vizyona 1 gün kala yasaklandı. Maalesef Avrupa vizyon tarihimiz de ertelenmek zorunda kaldı zira, Avrupa dağıtımcısı da çekindiği için sineması dağıtamadı. Avrupa’da yeni bir dağıtımcıyla devam edeceğiz.
“ÇAĞRIMIZ YASANIN DEĞİŞTİRİLMESİ, ANLAŞILIR, NET VE AÇIK BİR BİÇİME GELMESİ”
Bu sinemanın yasaklanma münasebeti, muğlak bir halde askıda duruyor. 5224 sayılı Kanun’un 4’üncü fıkrası dedikleri kanun çok genel geçer sözlerle dolu bir kanun. Örneğin, genel aşayiş, şiddet, pornografi, çocukların onuru üzere temel başlıklar üzerinden kurulmuş bir yasa. Bu sinemanın, bunlardan hangisini ihlal ettiği, hangi sahnelerinin ihlal ettiği açıklanmamış bir durumda. Bu da bize şunu gösteriyor, aslında yasa, yoruma açık, iktidarın kendine nazaran yorabileceği, kendine nazaran karar alabileceği bir halde muğlak duruyor. Ki, tahminen de bu şuurlu bir biçimde bu halde duruyor. O yüzden, öncelikle davetimiz bu yasanın, değiştirilmesi, anlaşılır, net ve açık bir biçime gelmesi.
“KURULUN TEKRAR TOPLANMASINI İSTİYORUZ”
İkinci davetimiz, bu sineması milyonlar bekliyor, izlemek istiyor. Sinemanın üzerindeki yasağı kaldırın diye davette bulunuyoruz tekrardan. Heyetin tekrar toplanmasını istiyoruz. Sineması tekrar değerlendirmelerini ve varsa bir yaş hududu koymalarını istiyoruz.
“ÇOK BÜYÜK BEDEL ÖDENDİ TÜRKİYE’DE SANSÜRÜN OLMAMASI İÇİN LAKİN TEKRAR BAŞA DÖNDÜK”
Diğer davetimiz kamuoyuna, sanatkarlara, sinemacılara. 70’li yıllardan beri, bu sahneler çokça yaşandı, sansüre karşı Türkiye’de çok önemli bir gayret verildi. Aslında çok büyük bedel ödendi Türkiye’de sansürün olmaması için. Fakat, tekrar başa döndük. Tekrar, keyfi bir formda, iktidarın istediği doğrultuda heyetler karar vermeye başladılar ve bunu manipüle etmeye başladılar. Yasağın, sansürün ismini, ‘uygun bulunmamıştır’ olarak değiştirmeye başladılar. Kamuoyuna da davette bulunuyoruz, bugün ‘Oy’una Geldik’e bu yapıldı, şayet ses çıkmazsa yarın bunun sonu gelmez. Türkiye’de nitekim bir sanat çölü yaşanır.
“YÖNETMENLERİ VE İMALCİLERİ KENDİ SİNEMALARININ KATİLİ YAPMAK İSTİYORLAR”
Bir öbür davetimiz da üreticilere. Türkiye’de bu maddeden kaynaklı olarak, bilinmeyen bir sansür yaşanıyor. Bizim sinemada ortaya çıktı fakat 10 yıllardır direktörler, üretimciler kendi kendilerine sansür uygulamak zorunda kalıyorlar bu suradan geçmek için. Yani, direktörleri ve üretimcileri kendi sinemalarının katili yapmak istiyorlar. Biz bunu reddediyoruz. Üreticilere de bu açıdan davette bulunuyoruz, bu yasaya, bu yasağa karşı sesinizi çıkarın ve dayanışmayla bunu aşalım.
SALMAN: “HALKIN SOYTARISI OLMAK YERİNE SARAY’IN DALKAVUĞU OLSAYDIM BU SİNEMASI YASAKLAMAZLARDI”
İlyas Salman şu tabirleri kullandı:
“Bir halk kelamı vardır, ‘Söz gümüşse, sükut altındır’ diye, ben onu değiştirdim, ‘Söz gümüşse, sükut tenekedir’. Hayatını halkı güldürmeye adamış bir adam olarak, Saray’ın dalkavuğu olsaydım, halkın soytarısı olmak yerine, bu sineması yasaklamazlardı. Ve ben, halkın soytarısı olduğum için de onur duyuyorum kendimle. Sanatın üzerine konan yasakların, dimdik ayakta duracağız”
SARIGÜL: “SANATIN ÖNÜNDEKİ PÜRÜZÜ KALDIRARAK, DEMOKRASİDEKİ GERÇEK NİYETLERİNİ GÖRMEK İSTİYORUZ”
Mustafa Sarıgül şöyle konuştu:
“Bir ülkenin, bir vatanın kıymet yargıları, toprağı, inancı, kıymet yargıları ne ise sanatı da onun kesimlerinden biridir. Sineması aynasıdır. İstedik ki, hem yöremize hem bu işle ilgili olan tüm insanlara hem de ülkemize hoş bir iş bırakalım, bir periyodu kayıt altına alalım. Lakin çeşitli sebeplerle engellendi, ben kısa müddette bu engellemenin kaldırılacağına inanıyorum. Son vakitlerde hepinizin gördüğü üzere epeyce üst perdeden demokratik telaffuzlar söyleyenler, bu kadar kıymetli mevzuda bu yasakçı halla, eylemsel olarak hiç de demokratik olmayacaklardır. Bir toplumun damarlarından biri olan sanatın önündeki pürüzü kaldırarak, demokrasideki gerçek niyetlerini görmek istiyoruz”
AYDIN: “40 YILDIR BİRİNCİ DEFA BİR SİNEMAYA BU TÜRLÜ BİR YASAK GELİYOR”
Orhan Aydın’ın tabirleri şu biçimde:
“40 yıldır birinci kere bir sinemaya açık biçimiyle bu türlü bir yasak geliyor. Görülüyor ki, önümüzdeki süreçte üretilecek eşitlikten, barıştan, kardeşlikten, aşktan, tabiattan, beşerden, bayandan yana bütün sinemalar ya da sanat eserlerinin tamamına gibisi yasaklar konabilecek. Sorgulamamız gereken şu, bu konsey kimlerden oluşuyor, meslekleriniz ne, yetkinlikleriniz ne? Kültür Bakanlığı ve Sinema Dairesi Başkanlığı bu sorulara karşılık vermek durumundadır”
Eyleme katılarak takviye veren sinema sanatkarı Işık Sürer, direktör Semir Aslanyürek, tiyatro sanatkarı Melike Demiral, sinema sanatkarı Necmettin Çobanoğlu da açıklamalarda bulundu.