AA muhabirinin, Dünya Altın Kurulu (WGC) “2024 Altın Talep Eğilimleri” raporundan derlediği bilgilere nazaran, merkez bankalarının altına olan talepleri orta ve uzun vadede artmaya devam ediyor.
Altın talebi, 2024’te, enflasyon korkusu ya da global ticaretin çöküşü üzere süregelen jeopolitik ve ekonomik belirsizliklerin tesiri, merkez bankaları ve özel yatırımcıların ilgisiyle daha evvel görülmemiş düzeylere ulaştı. Merkez bankaları 2024’te de agresif alım stratejilerini sürdürerek arka arda üçüncü sefer 1000 tondan fazla altın satın aldı. 2023’te toplamda 1051 ton altın alan merkez bankaları geçen yıl 1045 ton altını rezervlerine ekledi.
Merkez bankalarının altın alımları, ons altın fiyatının rekor üstüne rekor kırmasının esas nedenlerinden biri oldu. Merkez bankalarının altın alımı ve yüksek oranda rezerv tutma eğiliminin rezerv para ekonomilerinde yaşanabilecek ekonomik risklerden ve artan jeopolitik tansiyonlardan kaynaklandığı tabir ediliyor.
Altın rezervi, bir ülkenin para rezervlerinin merkez bankaları tarafından altın külçeleri biçiminde tutulan kısmı olarak tanımlanıyor. Kelam konusu rezervler ekonomik belirsizliğe karşı bir muhafaza vazifesi görüyor ve kriz vakitlerinde bir ödeme aracı olarak kullanılabiliyor.
Dünya Bankası merkez bankalarının rezervlerinde yüzde 22’ye kadar altın bulundurmalarını tavsiye ederken, birtakım merkez bankalarının portföylerinde altın rezervinin bu sayının çok üzerine çıkması dikkati çekiyor. Kurulun anketine nazaran merkez bankalarının bu eğilimi bu yıl da devam edecek. Ankete katılan merkez bankalarının yüzde 69’u, önümüzdeki beş yıl içinde portföylerindeki altın oranını enflasyon ve jeopolitik riskler nedeniyle artırmak istediğini açıkladı.
Polonya, dünya genelinde en fazla altın alımı yapan ülke
Geçen yıl 90 tonla yıllık bazda ülke tarihinin en yüksek altın alımını yapan Polonya, dünya genelinde en fazla altın alımı yapan ülke oldu. Polonya Merkez Bankası, kıymetli metalin portföyündeki hissesini neredeyse yüzde 17’ye çıkardı. Bu ülkeyi 75 tonla Türkiye takip etti.
Dünyada ekonomik ve jeopolitik riskler arttıkça yatırımcılar üzere merkez bankaları da “güvenilir liman” altına yönelirken, Türkiye, dünya altın rezervi ülke sıralamasında birinci 10’da yer alıyor. 2024 sonu itibariyle, Türkiye’nin 615 ton altın rezervi bulunuyor. Bu ülkenin dış rezervlerinin yüzde 36’sını oluşturuyor. Bunun yanında, bu yılın 14 Şubat haftasında merkez bankasının altın rezervleri 1 milyar 912 milyon dolar artışla 70 milyar 563 milyon dolardan 72 milyar 475 milyon dolara yükseldi.
En fazla altın rezervi ABD’nin
Aralık 2024 prestijiyle, dünya genelinde merkez bankalarının toplam 37 bin 775 ton altın rezervi bulunuyor. WGC’ye nazaran, geçen yılın sonuna kadar toplamda 216 bin 265 ton altın çıkarıldı. Bu altının 97 bin 149 tonu altın takı olarak kullanıldı. Merkez bankaları çıkarılan altının yaklaşık yüzde 17’sini elinde tutuyor
En fazla altın rezervine sahip ülke pozisyonunda bulunan ABD’nin yaklaşık 8 bin 133,5 ton altını bulunuyor. ABD’nin altın rezervi toplam dış rezervlerinin yüzde 75’ini oluşturuyor. ABD’nin altın rezervleri ons başına 42,22 dolar defter kıymetinde bulunuyor.
Dış rezervlerinin yüzde 74’ünü oluşturan altın rezerviyle Almanya yaklaşık 3 bin 351,5 tonla ikinci sırada yer alıyor. Üçüncü sırada 2 bin 814 ton altın rezerviyle IMF, dördüncü sırada 2 bin 451,8 tonla İtalya ve beşinci sırada 2 bin 437 tonla Fransa bulunuyor.
Rusya altın rezervleriyle yaptırımlara başa çıkıyor
Ukrayna ile savaş halinde olan Rusya’nın 2 bin 335,9 ton altını bulunuyor. Rusya’nın altın rezervi toplam dış rezervlerinin yüzde 32’sini oluşturuyor. Batı’nın yaptırımlarına karşı dirençli kalmasının bir nedeninin ülkenin altının rezervlerinin yüksek olması gösteriliyor.
Dünyanın en büyük altın üreticisi Çin, resmi olarak portföyün neredeyse yüzde 6’sını denk gelen yaklaşık 2 bin 279,6 ton altın bulundurarak yedinci sırada yer alıyor. ABD ile artan ticaret ve Tayvan tansiyonları nedeniyle Çin merkez bankasının altın alımlarına devam edeceği belirtiliyor. Geçtiğimiz yıl 44 ton altın satın alan Çin Merkez Bankasının, ocak ayında portföyüne yaklaşık 5 ton eklemesi dikkati çekiyor.
İsviçre, merkez bankasının portföyünün yaklaşık yüzde 10’unu oluşturan 1039,9 ton altın ile sekizinci sırada ve Hindistan 876,2 ton ile dokuzuncu sırada, Japonya ise 846 ile onuncu sırada bulunuyor. Türkiye 615 tonla bu sıralamada 11’inci sırada (IMF hariç birinci 10’da) yer alıyor.
Altın ons fiyatı bu yıl 10 defa rekor yeniledi
Bu yıla 2 bin 623 dolardan başlayan altının ons fiyatı, yılın başından bu yana yaklaşık 330 dolardan fazla paha kazanırken, bu müddette 10 kere rekor yeniledi. Analistler, ABD Başkanı Donald Trump’ın agresif gümrük vergisi siyasetinin sonuçlarına ait telaşların piyasaları etkilediğini söyledi.
Trump’ın 20 Ocak’ta vazifeye başlamasından bu yana belirsizliğin inançlı bir liman olarak altına olan talebi daima artırdığını bildiren analistler, tıpkı vakitte Çin Merkez Bankası başta olmak üzere merkez bankalarından gelen talebin altın ons fiyatını yükselttiğini söz etti.
Başkan Trump’ın ABD’de iktidara gelmesinin ABD ile Çin ortasındaki münasebetleri daha da kötüleştirmesi ve jeopolitik riskler ile pahalı metale yönelik talebin artması bekleniyor.
Artan jeopolitik tansiyonlar ve Ukrayna’daki savaş, yaptırımlardan kaçınma eğilimi, öbür dış tesirlerden kaçınma dürtüsü ve doların milletlerarası rezerv para ünitesi olarak rolünün giderek zayıflaması kıymetli metale yönelik talebi artırıyor.
Bu ortada, teknoloji dalında yapay zeka ve elektronikteki artan uygulamaların tesiriyle geçen yıl altın talebi yüzde 7 artarak, 326 tona yükselmesiyle fiyatlara üst taraflı tesirde bulundu.